ข้อมูลสถิติอาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานคร

ข้อมูลอาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานคร (อสส.)

ภาพรวมข้อมูลหลัก

จากชุดข้อมูล อสส. ทั่วกรุงเทพมหานคร ครอบคลุมทั้ง 50 เขตในปี 2568 พบว่ามีจำนวน อสส. รวมทั้งสิ้น 13,274 คน โดยส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง (79.8%) และผู้ชาย (20.2%) อายุเฉลี่ยของ อสส. ทั้งหมดอยู่ที่ 63 ปี (คำนวณแบบถ่วงน้ำหนัก) และมีอัตราการปฏิบัติงานสูงถึง 98.5%

การกระจายตัวตามลักษณะพื้นที่

การกระจายตัวของ อสส. ไม่สม่ำเสมอ โดยมีความแตกต่างกันถึง 10 เท่า ซึ่งสะท้อนลักษณะประชากรและการใช้พื้นที่ที่แตกต่างกันในแต่ละเขต

• เขตชานเมือง: มีจำนวน อสส. มาก อายุเฉลี่ยค่อนข้างน้อย เช่น เขตขยายตัวใหม่อย่าง หนองจอก (753 คน, อายุเฉลี่ย 57 ปี) และลาดกระบัง (755 คน, อายุเฉลี่ย 62.4 ปี) มีจำนวน อสส. สูงสุด แสดงให้เห็นถึงการเติบโตของชุมชนใหม่และความต้องการบุคลากรในพื้นที่
• เขตใจกลางเมือง: มีจำนวน อสส. น้อยกว่า แต่มีอายุเฉลี่ยสูง เช่น เขตบางกอกใหญ่ (131 คน, อายุเฉลี่ย 68 ปี) และบางรัก (75 คน, อายุเฉลี่ย 65 ปี) ซึ่งสะท้อนลักษณะประชากรในแต่ละพื้นที่ที่อาจมีการพึ่งพิงระบบบริการสุขภาพที่แตกต่างกัน

ประเด็นที่ควรพิจารณา

จากการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติ พบว่ามีประเด็นสำคัญที่ควรพิจารณาดังนี้:

• การเสริมสร้างความยั่งยืนของกำลังคน: อายุเฉลี่ย อสส. ที่สูงสอดคล้องกับภาพรวมของสังคมสูงวัย จึงมีความจำเป็นในการวางแผนเพื่อพัฒนาและสร้าง อสส. รุ่นใหม่ รวมถึงการเตรียมความพร้อมสำหรับระบบสำรอง เพื่อให้การดูแลสุขภาพในชุมชนเป็นไปอย่างต่อเนื่อง
• การประเมินภาระงานอย่างแม่นยำ: การประเมินภาระงานของ อสส. ควรพิจารณาจากอัตราส่วน อสส. ต่อจำนวนประชากรในชุมชนเป็นหลัก ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายที่ อสส. เข้าถึงโดยตรงได้มากกว่าการเทียบกับจำนวนประชากรทั้งหมดในพื้นที่ เนื่องจากลักษณะของประชากรในเขตเมืองอาจมีการเข้าถึงบริการสุขภาพจากแหล่งอื่น ๆ
• การพัฒนาศักยภาพและการปรับสมดุล: ควรพิจารณาแนวทางในการปรับสมดุลการจัดสรรทรัพยากรบุคคลระหว่างเขตที่มีกำลังคนมากและน้อย นอกจากนี้ การส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพ อสส. ในด้านต่าง ๆ เช่น การใช้เทคโนโลยีพื้นฐาน และการจัดทำระบบแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างรุ่น จะเป็นปัจจัยสำคัญในการเสริมความแข็งแกร่งของระบบในระยะยาว

บทสรุป

ข้อมูล อสส. แสดงให้เห็นถึงระบบที่มีเสถียรภาพในปัจจุบัน แต่กำลังเผชิญกับความท้าทายจากโครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนแปลง การวิเคราะห์นี้เป็นจุดเริ่มต้นสำหรับการทำความเข้าใจภาพรวม แต่ควรเสริมด้วยข้อมูลเชิงลึกในระยะเวลาต่าง ๆ และข้อมูลเชิงคุณภาพจากพื้นที่ เพื่อให้สามารถนำไปสู่การกำหนดนโยบายที่ตรงจุดและมีประสิทธิภาพ เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชนในอนาคตได้อย่างยั่งยืน